پیش بینی های سود هر سهم در بازار سرمایه بورس اوراق بهادار

پیش بینی های سود هر سهم در بازار سرمایه بورس اوراق بهادار امروزه به دلیل گسترش فعالیت های اقتصادی ، توسعه بازارهای مالی و رونق سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه به خصوص بورس اوراق بهادار توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ، مهم ترین ابزار جهت اتخاذ تصمیمات درست و کسب منفعت مورد انتظار و استفاده بهینه و مطلوب از امکانات مالی ، دسترسی به اطلاعات درست و به موقع و تحلیل دقیق و واقع بینانه آن می باشد.

از جمله اطلاعاتی که استفاده کنندگان از اطلاعات مالی شرکتها در تصمیم گیری های خود مورد توجه قرار می دهند اطلاعات مرتبط با بازده سهام شرکت ها است . در این میان هرگونه اطلاعاتی که به نحوی مرتبط با شرکت بوده و با عملکرد و وضعیت مالی شرکت ارتباط داشته باشد بر بازده سهام تاثیر گذار خواهد بود . سود پیش بینی شده هر سهم برای سال مالی آینده ، از جمله اطلاعاتی است که از سوی شرکت ها اعلام می شود . این اطلاعات بر قیمت سهام و به تبع آن بر بازده سهام اثر گذار است و چنانچه دارای محتوای اطلاعاتی باشد می تواند بر رفتار استفاده کنندگان به خصوص سهام داران بالفعل و بالقوه تاثیر گذاشته و باعث افزایش یا کاهش قیمت سهام شود و بازده های غیر عادی (بازده ای کمتر یا بیشتر از بازده بازار) ایجاد کند .

یکی از اهداف اطلاعات حسابداری کمک به استفاده کنندگان درپیش بینی جریان­های نقد ورودی آتی به واحد تجاری و به تبع آن پیش بینی بازده سرمایه­گذاری است. بخشی از متغیرهای تأثیرگذار بر بازده سهام شرکت­ها در بازار سهام ناشی از اطلاعات مالی است که از طریق سیستم حسابداری تهیه می­شود. میزان تأثیر این اطلاعات بسیار پیچیده و تا حدی ناشناخته است. اگر اطلاعات حسابداری برای تعیین بازده سودمند باشد در آن صورت تغییرات در داده­های حسابداری باید سبب تغییر در بازده سهام شرکت­ها شود.

بورس اوراق بهادار به عنوان نماد بازار سرمایه ایران، تأثیرپذیری زیادی از تغییر چرخه­ های اقتصادی دارد. مدیران سرمایه­ گذاری و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی که در این بازار به معاملات سهام و سایر دارایی­های مالی می­پردازند، برای حفظ و افزایش ارزش سبد سرمایه­ گذاری خود نیاز به بررسی عوامل مختلف مؤثر بر بازده سرمایه­ گذاری­ های خود دارند.

پیش­ بینی های سود هر سهم در سرمایه­ گذاری­ ها از اهمیّت ویژه ­ای برخوردار است، زیرا در  شیوه­ های ارزیابی سهام عامل مهمی تلقی می شود و در بیشتر موارد، جزء اساسی روشهای انتخاب سهام می­باشد. اهمیت این پیش بینی به میزان انحرافی بستگی دارد که با واقعیت دارد. هر چه میزان این انحراف کمتر باشد، پیش بینی از دقت بیشتری برخوردار است و این مسئله برای استفاده کننده و تهیه کننده مهم تلقّی می­شود.

تصمیم­ گیرندگان برای اتخاذ تصمیمات صحیح و دقیق، نیازمند اطلاعاتی مفید و سودمند هستند. بالتبع بیشتر اطلاعات باید از طریق گزارش­های مالی شرکت در اختیار آن­ها قرار گیرد. اکثر  استفاده­کنندگان بر اقلامی تأکید دارند که تصور می­کنند مربوط ترین اطلاعات است. اطلاعات مربوط به سود هر سهم، مقیاسی است که از نظر بیشتر استفاده­ کنندگان با اهمیّت و مربوط محسوب می­شود. مشاهدات مستقیم و غیرمستقیم مؤید این است که سود هر سهم گزارش شده و سود هر سهم پیش بینی شده بر قیمت بازار سهام عادی اثر مستقیم می­گذارد و سرمایه­ گذاران خواستار این اطلاعات هستند.مدیریت موظف است علاوه بر سود هر سهمارائه شده از طریق صورت­های مالی، برآورد آتی از دورنمای شرکت در قالب سود هر سهم پیش بینی شده را در اختیار استفاده کنندگان بگذارد.تصمیم­ گیری صحیح سبب می­شود سرمایه­ گذار به انتظارات و توقعات خود از سرمایه برسد و شرکت با ارائه اطلاعات درست می تواند اعتماد استفاده­ کننده را جلب کند.

بازده

بازده در فرآیند سرمایه ­گذاری نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می­کند و پاداشی برای  سرمایه­ گذاران محسوب می­شود. بازده ناشی از سرمایه ­گذاری برای سرمایه­ گذاران حائز اهمیت است، برای این که تمامی بازی سرمایه­ گذاری به منظور کسب بازده صورت می­گیرد. ارزیابی بازده، تنها راه منطقی (قبل از ارزیابی ریسک) است که سرمایه­ گذاران می­ توانند برای مقایسه سرمایه­ گذاری­ های جایگزین و متفاوت از هم انجام دهند. برای درک بهتر عملکرد سرمایه­ گذاری اندازه­ گیری بازده واقعی (مربوط به گذشته) لازم است. مخصوصاً این که بررسی بازده مربوط به گذشته در تخمین و پیش بینی بازده­های آتی نقش زیادی دارد .در ارتباط با مفهوم بازده، مارکویتز معتقد است که امکان دارد تعریف بازده از یک سرمایه­گذاری به سرمایه­گذاری دیگر متفاوت باشد ولی در هر صورت سرمایه­گذاران ترجیح می­دهند بیشترین آن عایدشان شود تا کمترین آن. در همین ارتباط فرانسیس نیز عقیده دارد سرمایه­ گذاری را اگر نوعی از واگذاری پول تلقی کنیم که انتظار می­رود پول اضافی از آن عاید شود، در این صورت هر سرمایه­ گذاری، درجه­ای از ریسک را در برخواهد داشت که مستلزم از دست دادن آن پول در زمان حال برای بدست آوردن بازده آتی است .
برخی دیگر از تعاریف که در مورد بازده سرمایه­ گذاری بیان شده است به شرح زیر است:

بازده یک قلم دارایی مالی را در مدت یک سال می­توان به این صورت تفسیر کرد، نرخ تنزیلی که اگر جریانات نقدی آینده با آن محاسبه شود، ارزش فعلی بدست آمده با قیمت دارایی برابر می­شود .
بازده یک سرمایه­ گذاری عبارتست از جریانات نقدی قابل تحققی که توسط صاحبان آن  سرمایه­گذاری در طول یک دوره زمانی معین تحصیل می­شود. بازده به صورت درصدی از ارزش سرمایه­گذاری انجام شده در آغاز دوره بیان می­شود .

بازده مورد انتظار

عبارت است بازده تخمینی یک دارایی که سرمایه­ گذاران انتظار دارند در یک دوره آینده بدست آورند. بازده مورد انتظار با عدم اطمینان همراه است و احتمال دارد برآورده شود و یا این که برآورده نشود. سرمایه ­گذاران برای کسب بازده مورد انتظار بایستی یک نوع دارایی را خریداری نمایند و توجه داشته باشند که این بازده ممکن است تحقق نیابد. سرمایه­ گذاری بر روی اوراق بهادار ریسک دار و بلند مدت می­تواند باعث برآورده شدن بازده مورد انتظار سرمایه­ گذاران شود، در حالی که این امر در کوتاه مدت کمتر اتفاق می­افتد.

اجزای بازده

بازده معمولاً از دو بخش تشکل می­شود:

سود دریافتنی

مهمترین جزء بازده سودی است که به صورت جریان­های نقد دوره­ای سرمایه­گذاری بوده و می­تواند به صورت بهره یا سود تقسیمی باشد. ویژگی متمایز این دریافت­ها این است که منتشر کننده پرداخت­هایی را به صورت نقدی به دارند دارایی پرداخت می­کند. این جریان­های نقدی با قیمت اوراق بهادار نیز مرتبط است.

سود (زیان) سرمایه

دومین جزء مهم بازده، سود (زیان) سرمایه است که مخصوص سهام عادی است ولی در مورد اوراق قرضه بلند مدت و سایر اوراق بهادار با در آمد ثابت نیز مصداق دارد. به این جزء که ناشی از افزایش (کاهش) قیمت دارایی است سود (زیان) سرمایه می­گویند. این سود (زیان) سرمایه ناشی از اختلاف بین قیمت خرید و قیمت زمانی است که دارنده اوراق قصد فروش آن­ها را دارد. این اختلاف می­تواند سود یا زیان باشد.

مجموع این دو جزء، بازده کل اوراق بهاداررا تشکیل می­دهد.

پیشنهادات

به سرمایه گذاران و سهامداران پیشنهاد می شود که با مفهوم خطای پیش بینی سود هر سهم بیشتر آشنا شده و در تصمیم گیری ها به آن توجه داشته باشند. چرا که با توجه به نتایج حاصله، شرکت هایی که خطای پیش بینی سود (مثبت / منفی ) بالایی دارند بازده غیرعادی (مثبت / منفی ) بالایی نیز خواهند داشت و این به سبب افزایش یا کاهش تقاضا برای خرید سهام و به تبع آن افزایش یا کاهش قیمت سهام می باشد. هم چنین پیشنهاد می­شود که سهامداران و کلیه فعالان بازار سرمایه در تصمیمات منطقی به شرایط بازار در کنار سایر معیارها توجه کنند.

1 ـ فراهم آوردن بستری مناسب جهت اطلاع رسانی سریع، دقیق و صحیح

2 ـ تأکید بورس اوراق بهادار تهران، مبنی بر این که شرکت­های جدید الورود با دقت بیشتری سود هر سهم را پیش بینی کنند؛ زیرا سرمایه­ گذاران معمولاً با استفاده از این معیار اقدام به تعیین قیمت سهام می­کنند. عدم دقت در پیش بینی سود هر سهم، می­تواند منجر به کسب بازده غیرعادی برای عده­ای از سرمایه ­گذاران و زیان غیرعادی برای عده دیگری شود.

3 ـ به سازمان بورس پیشنهاد می­شود تا شرایط الزام شرکت­ها را به تهیه پیش بینی سود بر مبنای سناریوهای مختلف را در شرایط عدم اطمینان بررسی نماید و نیز اجرای سخت­گیرانه قانون بازار اوراق بهادار برای شرکت­هایی که پیش بینی یا تغییر در پیش بینی خود را با تأخیر و یا با دقت پیش بینیکم ارائه می­کنند.