اظهارنامه مالیاتی چیست؟ راهنمای جامع ثبت اظهارنامه مالیاتی
با توجه به اهمیت و نقش مالیات در ساختار مالی دولت، اظهارنامه مالیاتی به عنوان ابزاری مهم و ضروری در جمع‌آوری و ارزیابی درآمدها و ارائه اطلاعات مالیاتی مودیان معرفی می‌شود. اظهارنامه مالیاتی، سندی رسمی است که اشخاص حقیقی و حقوقی موظف‌اند هر ساله بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی، مبالغ درآمد و معاملات خود را گزارش کنند و میزان مالیات قابل پرداخت خود را محاسبه نمایند. در این مقاله قیاس، به توضیح کلی و بررسی اهمیت اظهارنامه مالیاتی، افراد مشمول به ارائه اظهارنامه، مهلت ارسال و آموزش تکمیل و نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی می‌پردازیم.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی
منظور از سال مالیاتی چیست؟
افراد موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی
انواع اظهارنامه مالیاتی
مدارک مورد نیاز برای ارسال اظهارنامه مالیاتی
مراحل ثبت نام الکترونیکی در نظام مالیاتی
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی
آموزش تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی و شرکت‌ها
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی یک کارنامه مالی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات، به منظور محاسبه مالیات خود، به سازمان مالیاتی ارائه می‌شود. این اظهارنامه شامل اطلاعات و جزئیات مالی است که در آن درآمدها، هزینه‌ها، سرمایه، استهلاک و سایر عوامل مربوط به محاسبه مالیات ذکر می‌شوند. همچنین، اطلاعات شخصی مودیان مانند نام، آدرس، شماره شناسنامه و سایر اطلاعات مشخص کننده مودیان نیز باید در اظهارنامه عملکرد به طور دقیق وارد شود. پس از تکمیل اظهارنامه عملکرد، مودیان مالیاتی موظفند میزان مالیات قابل پرداخت را محاسبه، و مبلغ 25 درصد از سود و زیان معاملاتی خود را به عنوان مالیات به خزانه دولت واریز کنند.
جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی
ارسال اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی از طریق سامانه tax.gov.ir در ایران از چند سال قبل به عنوان روش اصلی و قانونی برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی به کار گرفته شده است. بنابراین، همه مودیان مالیاتی باید در زمان مقرر، مطابق ماده ۱۹۲ قانون، اقدام به ارسال اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی کنند. در صورتی که مودی به هر دلیلی اظهارنامه مالیاتی را در مهلت مقرر تسلیم نکند و کد رهگیری دریافت نکند، مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی خواهد شد. این جریمه برابر با ۳۰ درصد مالیات متعلقه برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل و ۱۰ درصد مالیات متعلقه برای اشخاص حقیقی است.
اطمینان از دقت و صحت اطلاعات مندرج در اظهارنامه بسیار مهم است، زیرا اگر اطلاعات اشتباه یا ناقص باشد، مودیان مالیاتی مورد بازرسی و بررسی دقیق قرار می‌گیرند و در صورت مشاهده نقص، تخلف یا تاخیر، امکان اعمال مجازات‌های مالیاتی وجود دارد. بنابراین، برای جلوگیری از وقوع جریمه، توصیه می‌شود، مودیان مالیاتی در زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را به صورت الکترونیکی ارسال و از تأخیر در تسلیم آن خودداری کنند.
منظور از سال مالیاتی چیست؟
سال مالیاتی یک دوره زمانی است که برای محاسبه و ارائه اظهارنامه مالیاتی استفاده می‌شود. این دوره زمانی اغلب با سال شمسی مطابقت دارد که معمولا در ایران از 1 فروردین تا 29 اسفند انجام می‌پذیرد. برای مثال، در صورت درنظر گرفتن ۱ فروردین تا ۲۹ اسفند به عنوان سال جاری، آن را به عنوان سال مالیاتی نیز در نظر می‌گیریم و برای تکمیل و تنظیم اظهارنامه مالیاتی، درآمدها و هزینه‌هایی که در این بازه زمانی (سال مالیاتی) بوجود آمده‌اند، مورد بررسی و ارائه قرار می‌گیرند.
توجه داشته باشید در برخی موارد، سال مالیاتی ممکن است با سال مالی یک شرکت یا سازمان هماهنگ نباشد. در این صورت، درآمدها و هزینه‌ها برمبنای محاسبه‌ای که توسط مراجع مالیاتی تعیین شده است، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. بنابراین، برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی، علاوه بر شناسه ملی شرکت، شناخت سال مالیاتی مورد نظر نیز ضروری است تا اطلاعات مالی متعلق به آن دوره به درستی ارائه شوند.
چه افرادی موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند؟
اشخاصی که موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند عبارتند از:
شهرداری‌ها و سازمان‌های زیرمجموعه در استان‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند، کلیه موسسات و وزارت‌خانه‌ها، کارگران، صیادان، عشایر و شرکت‌های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان از تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.
انواع اظهارنامه مالیاتی:
در حوزه مالیات بر درآمد، اظهارنامه‌ها به صور گوناگون براساس نوع و مشخصات مودیان تعریف شده‌اند؛ که عبارتند از:
مدارک مورد نیاز برای ارسال اظهارنامه مالیاتی
مدارک مورد نیاز برای ارسال اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی شامل موارد زیر است:
مراحل ثبت نام الکترونیکی در نظام مالیاتی
خلاصه فرایند ثبت‌نام الکترونیک در نظام مالیاتی عموماً شامل مراحل زیر است:
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی
طبق اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی تا 31 خرداد ماه هر سال مالیاتی و مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقوقی که پایان سال مالی آن‌ها در اسفند ماه است، تا پایان 31 تیر ماه است. اظهارنامه مالیاتی باید در مهلت قانونی تعیین شده ارسال شود؛ در غیر این صورت، برای اشخاص حقیقی یا حقوقی که مشمول مالیات بر درآمد هستند، جریمه اعمال خواهد شد.
در صورت وجود اشکال یا ایراد در تکمیل اظهارنامه مالیاتی، مودیان محترم تا 30 روز فرصت دارند تا آن را ویرایش و اصلاح کنند. پس از ارسال اظهارنامه، اداره امور مالیات تا سه ماه فرصت دارد تا آن را بررسی کرده و نتیجه بررسی را در قالب برگه تشخیص اعلام کند.
در شرایطی که سال مالیاتی شما با سال مالیاتی رسمی تفاوت داشته و در اساسنامه شرکت یا موسسه نیز تعیین شده باشد، مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی براساس سال مالی اساسنامه تنظیم می‌شود. این نکته را نیز در نظر بگیرید که ممکن است قوانین و مقررات و همچنین مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی کشور تغییر کنند. پس بهتر است همواره قوانین را بررسی کنید و به تاریخ دقیق تحویل و مهلت تسلیم اظهارنامه توجه داشته باشید.
آموزش تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی و شرکت‌ها
در ادامه، قدم به قدم روند تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی و شرکت‌ها را همراه با تصویر بررسی می‌کنیم. با دنبال کردن این مراحل، می‌توانید به‌طور دقیق اظهارنامه مالیاتی خود را تکمیل و ارسال نمایید.
مرحله ۱: ورود به اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی و ثبت اظهارنامه جدید
ورود به سامانه الکترونیکی مالیات بر درآمد: ابتدا به سامانه الکترونیکی مالیات بر درآمد به آدرس tax.gov.ir در مرورگر وارد شوید. به منظور بهره‌برداری مناسب، بهتر است از مرورگر گوگل کروم استفاده کنید. سپس با استفاده از اطلاعات کاربری خود (کد کاربری، رمز عبور و کد رهگیری پیش ثبت نام) وارد حساب کاربری شوید.
ثبت اظهارنامه جدید: در منو، پس از انتخاب «پرونده عملکرد و ارزش افزوده» گزینه «ورود به اظهارنامه اشخاص حقوقی» را در صفحه انتخاب و روی گزینه ثبت اظهارنامه جدید و سپس ایجاد اظهارنامه جدید کلیک کنید.
مرحله ۲: تکمیل جداول اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی
جداول اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی به ترتیب زیر تکمیل می‌شوند:
فرم مشخصات شخص حقوقی: فرم مشخصات شخص حقوقی شامل اطلاعات هویتی، آدرس و اقامتگاه کنونی، اداره کل مرتبط و واحد مالیاتی است. بخشی از این اطلاعات به صورت خودکار توسط سامانه امور مالیاتی کشور تکمیل شده است، اما تکمیل فیلدهای دیگر مانند تابعیت و نوع مودی توسط مودی اجباری است.
