حسابداری امروزه یکی از شغلهای مهمی است که تمامی شرکتهای اقتصادی فعال در هر حوزه به آن دسترسی دارند. از همین رو، حسابداری تبدیل به یکی از شغلهای مهم در بازار کار شده است و به همین دلیل است، افراد زیادی تصمیم به گذراندن دورههای پیشرفته آموزشی در سطوح عالی در این رشته میگیرند تا در آینده شانس بیشتری برای بازار کار داشته باشند. در این مطلب تصمیم داریم تا به این سوال که حسابداری چیست و چرا تا این حد در مدیریت کسب و کار اهمیت دارد، سخن بگوییم. با این مطلب در وب سایت قیاس همراه ما باشید تا با اصول اصلی، تاریخچه، زیرشاخهها و شرایط رشته حسابداری در کشور عزیزمان ایران آشنا شوید.
فهرست:
آیا فرصت شغلی برای حسابداری مناسب است؟
به طور کل، حسابداری را فرایند ثبت، اندازهگیری و محاسبه تعریف کردهاند که طی آن تحرکات مالی و غیرمالی یک سازمان اقتصادی به صورت منظم زیرنظر گرفته شده و پس از برقراری ارتباط ویژه آنها با یکدیگر، طی فرایندهای مختلف مورد شمارش و محاسبه قرار میگیرد. انجام این فرایند باعث میشود تا ثمره و نتایج حاصل فعالیت اقتصادی یک سازمان در یک بازه زمانی مشخص به زبان ریاضی اندازهگیری و ارائه شود.
انجام حسابداری که امروزه یکی از فعالیتهای جدانشدنی تمامی مشاغل و سازمانهای وابسته به اقتصاد تبدیل شده و بخشی غیرقابل جداسازی از فعالیت هر سازمان یا نهاد به حساب میآید. بر همین اساس تمامی سازمانها، فارغ از حجم و گستردگی، برای مدیریت درست و اصولی منابع مالی خود و شناخت میزان سود و زیان خود نیاز به انجام این فرایند دارند.
در فرایند حسابداری اصطلاحاتی نظیر بستانکار، بدهکار، سرمایهدار و مواردی از این دست تعریف میشود و میزان فاکتورهایی نظیر سود، زیان، بدهکاری یا بستانکاری یک سازمان مشخص به سازمان یا فردی دیگر و زمان موعد برای تسویه حسابها ساماندهی و منظم میشوند و در دستههای خاصی طبقهبندی خواهند شد.
حسابداری همچنین میتواند یک دیدکلی از فعالیت اقتصادی یک سازمان یا نهاد به مدیران، سهامداران اصلی و سرمایهگذاران ثانوی به بعد ارائه دهد که در نوع خود هویت و رزومه اصلی یک شرکت در زمینه اندازهگیری یا تخمین ابعاد یک سازمان از دید علم اقتصاد خواهد شد.
مورخین بر این باور هستند که حسابداری از ابتدای به وجود آمدن علم اقتصاد به صورت سنتی با انسان همراه بوده و همواره انسان به دنبال راهکاری برای اندازهگیری داراییّها، سود و زیان و میزان بدهکاری و بستانکاری خود با همکاران و شرکای تجاری بوده است. با توجه به این موضوع مورخین حسابداری سنتی را منتسب به تمدنهای باستانی نظیر مصر، ایران، یونان، رم و چین میدانند. مورخین بر این باور هستند که اولین گام حسابداری در بینالنهرین و همزمان با شکلگیری تمدنهای باستانی سومریان آغاز شد؛ سومریان، آشوریان و بعدها بابلیها برای اندازهگیری و انجام محاسبه میزان گندم برداشت شده از زمینهای مختلف از فرایندهای خاصی استفاده میکردند که شباهتهای زیادی به حسابداری امروزه داشته است.
اسناد فاش شده در ایران نشان میدهد که از زمان امپراتوری هخامنشیان، برای مدیریت همه چیز از فرایندی شبیه به حسابداری استفاده میشده است. اسنادی به خط میخی و زبان پارسی باستان وجود دارد که نشان میدهد که برخی از افراد کتیبههای سنگی و گلی کوچکی را به عنوان سند دستمزد کار خود به پیش حسابداران دربار میبردند و از آن طریق دستمزد خود را به سکه طلا دریافت میکردند. در ایران پس از سدههای میانی به حسابداران «میرزا» گفته میشد که ثبت و بررسی و پردازش امور مالی یک سازمان یا نهاد را برعهده داشتند. این عنوان بعدها جای خود را به «دفتردار» و پس از آن «حسابدار» داد.
در زمان امپراتور «گایوس اکتاویوس تورینوس» ملقب به «آگوستوس» حدود دوهزار سال پیش، سند تاریخی دقیقی وجود دارد که دولت طی تلاشی ویژه و با وجود مخالفت سیاستمداران و سناتورها، توانست امکان دسترسی به اطلاعات حسابداری خزانهداری را پیدا کند.
در این میان، حسابداری مدرن امروزی برپایه آنچیزی است که در گذشته از آن با عنوان «حسابداری دوطرفه» یاد میشد. این شیوه حسابداری میان یهودیان ساکن در خاورمیانه رایج بود که بعدها در سدههای میانی به اروپا نیز رسید. اولین کتاب رسمی منتشر شده در مورد علم حسابداری دوطرفه، با عنوان «Summa de arithmetica» در سال ۱۴۹۴ توسط فردی ایتالیایی به نام لوکا پاچیولی منتشر شد که آغازگر حسابداری مدرن بود و تا زمان انقلاب صنعتی و پس از ان در قرن نوزدهم نیز با اصلاحات ویژه همراه شد و در مدت زمانی کوتاه به دلیل نیاز نهادهای اقتصادی، به عنوان یک شغل، در میان بسیاری از افراد رواج یافت.