برخی از مهم ترین محورهای اساسی اقتصاد مقاومتی

برخی از مهم ترین محورهای اساسی اقتصاد مقاومتی

در مقاله قبلی اهمیت اقتصاد مقاومتی و ارکان اقتصاد مقاومتی را بررسی کردیم در این مقاله قصد داریم مهم ترین محورهای اساسی اقتصاد مقاومتی را بررسی کنیم.

حمایت از تولید ملی

از ابتدای سال ، تأکید مقام معظم رهبری بر ضرورت تداوم تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی مبین 3 وظیفه برای دولت، دست اندرکاران تولید و مردم می باشد، 3 حلقه ای که نحوه تعامل آنها برروی هم تأثیر مستقیم دارد و نتیجه نهایی آن به این تعامل وابسته است ؛ یعنی هرچقدر که مردم را تشویق به خرید کالای داخلی کنیم ، اما کیفیت تولید کالای داخلی پایین باشد در عمل مردم به خرید کالای تولید داخلی رغبت نخواهند داشت . اگر هم تولیدکننده برای تولید کالای باکیفیت تلاش کند ، اما دولت و سیستم بانکی کشور خدمات پولی و مالی ارائه ندهند و یا قوانین اقتصادی فضای کسب و کار ر ا دشوار کند و یا مردم نسبت به کالای داخلی بی رغبت باشند، بازهم نتیجه منفی خواهد بود. بنابراین، باید تمام ارتباطات این 3 حلقه باهم اصلاح شده و در راستای افزایش تولید ملی بهبود پیدا کند.

سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی

محدودسازی اقتصاد دولتی و آزاد سازی اقتصاد ، از پیامدهای مهم اصل 44 قانون اساسی است . اقتصاد مقاومتی فعال و پویا نیازمند برنامه ریزی استراتژیک و راهبردی، مبتنی بر مردمی کردن اقتصاد از طریق میدان دادن بیشتر به فعالان بخش خصوصی و رفع موانع و مشکلات این بخش می باشد. بخش خصوصی به عنوان موتور و محرک اصلی رشد اقتصادی و صنعتی است که با به کارگیری سرمایه خود و جذب و مشارکت سرمایه های غیردولتی، استفاده بهینه از منابع انسانی و اعمال مدیریت کار آمد، ضمن ایفای نقش خود در رشد اقتصادی و صنعتی کشور می تواند اهداف توسعه ای دولت را محقق نماید . اقتصاد مقاومتی بر پایه و اساس سرمایه معنوی افراد و جامعه استوار است و بخش خصوصی بدون شک برترین بستر برای همراهی مردم ، به عنوان اصلی ترین ارکان مقاومت درجامعه برای مقابله در برابر تحریم هاست.

توجه به نخبگان و استفاده از فناوری ها و تکنولوژی های نوین

نخبه به فرد برجسته و کار امدی اطلاق می شود که اثرگذاری وی در تولید علم، هنر و فناوری کشور محسوس باشد و هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری وی در راستای تولید دانش و نوآوری موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه علمی و متوازن کشورگردد . زمانی که فناوری های نوین مشمول تحریم قرار می گیرند وکشورهای دشمن اجازه نمی دهند این فناوری ها به ایران برسند، اگر از نخبگان حمایت شود می توان این فناوری ها را تبدیل به فعالیت تجاری کرد . فراهم نمودن زمینه ها و امکانات مناسب برای نخبگان در عرصه صنعت، تجارت وکشاورزی از ویژگی های اقتصاد مقاومتی است.

الگوهای اقتصاد مقاومتی

در خصوص اقتصاد مقاومتی می توان 5 الگو به صورت زیر ارائه داد:

اقتصاد موازی

الگوی اول از اقتصاد مقاومتی الگوی اقتصاد موازی است؛ یعنی همانطور که انقلاب اسلامی با توجه به نیاز خود به نهادهایی با روحیه و عملکرد انقلابی اقدام به تأسیس نهادهایی مانند کمیته امداد، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران و بنیاد مسکن نمود، امروز نیز می بایست برای تأمین اهداف انقلاب این پروژه را ادامه داده و تکمیل کند؛ چرا که انقلا ب اسلامی به اقتصاد مقاومتی و به نهادسازی های مقاومتی در اقتصاد نیاز دارد که در عمل از عهده نهادهای رسمی اقتصادی برنمی آید. به عنوان مثال می توان از حضور همزمان نهادهای دولتی، سازمان های مردم نهاد، خیریه و بنگاه های خصوصی درعرصه بهداشت و سلامت یا حتی در عرصه دفاعی و امنیتی کشورهای توسعه یافته غربی نام برد. البته مهم ترین محدودیت این الگو این است که حسب نیازهای خاص انقلاب اسلامی و در عرصه اجرا با پرسش های نوینی رو برو خواهد بود، زیرا به عنوان مثال هیچ تصوری از بانک مرکزی موازی در یک کشور و سامان بخشی به عرصه پولی -مالی کشور در بخش های دولتی و عمومی وجود ندارد ، اما باز هم نمی توان این الگو را در زمره مدل های اداره نشدنی و غیرمعقول به حساب آورد.

اقتصاد ترمیمی

الگوی دوم از اقتصاد مقاومتی عبارت از اقتصادی است که در پی مقاوم سازی، آسیب زدایی، خلل گیری و ترمیم ساختارها و نهادهای اقتصادی است . ترمیم و مقاوم سازی ساختارهای اجرایی و اداری کشور بر حسب نیازهای مختلف و مقتضیات زمان و مکان هم امری دور از ذهن نیست .

کشورهای توسعه یافته نیز در دوره هایی از تاریخ اقتصادی خود مجبور به مقاوم سازی ساختارهای اقتصادی شدند؛ به عنوان مثال غرب پس از 2 شوک نفتی 1979 و 1983 ، اقدام به جایگزینی سوخت های فسیلی با سایر سوخت های نوین نمود به طوری که امروزه با قیمت های بالای 100 دلار نیز دچار شوک نفتی نمی شود.

اقتصاد دفاعی

الگوی سوم از اقتصاد مقاومتی، متوجه هجمه شناسی، آفند شناسی و پدافند شناسی ما در برابر آن هجمه است. بنابراین زمانی به اقتصاد مقاومتی دست یافته ایم که ابزارها و شیوه های هجمه دشمن را پیشاپیش شناخته باشیم و بر اساس آنها استراتژی مقاومت خود را علیه آنان تدوین و اجرا کنیم. بدیهی است تا آفند دشمن شناخته نشود، مقاومت متناسب با آن نیز طراحی و اجرا نخواهد شد.

اقتصاد الگو

چهارمین الگو نیز این است که اساساً اقتصاد مقاومتی تنها یک رویکرد کوتاه مدت سلبی و اقدامی پدافندی نیست؛ بر خلاف 3 الگوی قبلی که اقتصاد مقاومتی را یا پدافندی یا کوتاه مدت می دانستند، این رویکرد چشم اندازی کلان به اقتصاد جمهوری اسلامی ایران دارد و یک اقدام بلندمدت را شامل می شود. در این رویکرد ما در پی اقتصاد ایده آلی هستیم که هم اسلامی باشد و هم ما را به جایگاه نخست اقتصاد منطقه برساند؛ اقتصادی که برای جهان اسلام الهام بخش و کار امد بوده و زمینه ساز تشکیل تمدن بزرگ اسلامی باشد . بر این اساس در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، یکی از مؤلفه های مهم الگو می بایست متضمن مقاومت و تحقق آن باشد . در این مقوله است که اقتصاد مقاومتی مشتمل بر اقتصاد کارآفرینی و ریسک پذیری و نوآوری می شود.

اقتصاد کار آفرینی و تحقیق و توسعه

پنجمین الگو از اقتصاد مقاومتی ، مسئله کار آفرینی و فر ایند تحقیق و توسعه است . در این بخش که نقطه عطف تمام این موارد پنج گانه محسوب می شود، اصل بحث مربوط به نوآوری و تحقیق و توسعه و همچنین کارآفرینی داخلی است. در این زمینه باید برنامه ریزی جامع و مدونی انجام شود تا هم زمینه تحقیق و توسعه فراهم شود و فرایند تخصیص بودجه برای این کار اصلاح و تسهیل شده و زمینه های کارکردی آن نیز مورد توجه قرار گیرد و هم تدابیری اندیشیده شود که متخصصان و استعداد های برتر در داخل کشور جذب شوند و امکاناتی در اختیارشان قرار گیرد تا رغبت این افراد برای فعالیت در داخل کشور افزایش یافته و تکنولوژی که در کشورهای پیشرفته به طور مرتب در حال به روز شدن است در داخل و با استفاده از تقویت فرایند تحقیق و توسعه انجام شود.