
ضمانت نامه بانکی چیست ؟
به موجب ماده 684 قانون مدنی عقد ضمان عبارت است از اینکه شخص مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده بگیرد.ضمانت نامه را بانک به دستور مشتری و به نفع شخص ثالث صادر میکند و بانک صادر کننده، متعهد میشود که تا میزان ضمانت نامه و تا قبل از سررسید ضمانت نامه، به مجرد اعلام ذینفع و بدون قید وشرط، وجه ضمانت نامه را بصورت نقدی به ذینفع پرداخت نماید. ضمانتنامه بانکی تعهد غیر قابل برگشت بانک ضامن به ذینفع ضمانت نامه می باشد که مستقل از قرارداد پایه بوده و صرفاً در صورت مطالبه وجه الضمان از سوی ذینفع مطابق با متن ضمانتنامه، قابل پرداخت است.
کاربرد ضمانت نامه بانکی چیست ؟
ضمانتنامه بانکی کاربردهای گوناگونی دارد بطور مثال، هنگامی که خریداری میخواهد از طریق مناقصه کالایی را خریداری کند و بیم دارد که برنده مناقصه پیشنهاد خود را نادیده گرفته و از قبول معامله خودداری ورزد، از او ضمانتنامه اجرای مناقصه طلب میکند تا بدین سان خسارت احتمالی عدم التزام به مناقصه را جبران سازد. ضمانت نامههای بانکی در زمره اسناد اعتباری قرار دارند که با صدور و به گردش در آمدن آنها در اقتصاد و تجارت، مشکلات و معضلات مالی پروژه های سبک و سنگین بخشهای مختلف دولتی و خصوصی مرتفع میگردد.
مندرجات، یک ضمانت نامه بانکی چیست ؟
آنچه باید در ضمانت نامه درج شود را مندرجات ضمانت نامه می گویند . مندرجات ضمانت نامه بانکی از قرار زیر است : - مشخصات و نشانی مشتری و ذینفع - نام موسسه اعتباری و مشخصات شعبه صادر کننده ضمانت نامه بانکی - شماره ، و موضوع رابطه پایه که ضمانتنامه بر اساس آن صادر میشود. - وجه ضمان نامه یا وجه الضمان به حروف و به عدد - تاریخ صدور ضمانت نامه - تاریخ خاتمه اعتبار ضمانت نامه - رویدادی که باعث خاتمه اعتبار ضمانتنامه بانکی می شود - تمبر مالیاتی - ثبت ضمانت نامه بانکی در سامانه سپام و اخذ شماره از سامانه برای ضمانت نامه مورد نظر
انواع ضمانت نامه بانکی چیست ؟
دسته بندی ضمانتنامه های بانکی از نظر موضوعی :
۱- ضمانتنامه شرکت در مناقصه : معمولاً در زمان خرید کالا و اجرای طرح ها و یا در حالت فروش کالاها در سطوح بین المللی، بخصوص در بخش های دولتی و عمومی، سازمان ها و دستگاه های ذیربط موظفند موارد را از طریق جراید و رسانه های گروهی اعلام کنند.شرکت کنندگان در مناقصه باید با ارائه ضمانتنامه و مشخصات فنی و پیشنهاد قیمت، جدی بودن قصد شرکت خود را اعلام کرده، همچنین موظفند نشان دهند که آن ها قصد خارج شدن از تشریفات مناقصه / مزایده قبل از اتمام آن را نداشته و یا در صورت برنده شدن در مناقصه یا مزایده، قرارداد متعاقب آن را امضا خواهند نمود.
۲- ضمانتنامه حسن انجام کار: پس از انجام مناقصه و تشخیص برنده مناقصه، ذینفع ضمانتنامه به منظور تضمین اجرای صحیح پروژه از طرف قرارداد خود، درخواست ارائه این نوع ضمانتنامه را نماید. اگر در هر مرحله از کار، مجری طرح به تعهدات خود عمل نکند و یا کارفرما از عملکرد او ناراضی باشد، می تواند بابت خسارت خود وجه ضمانتنامه را از بانک مطالبه و دریافت نماید. مبلغ ضمانتنامه حسن انجام کار درصدی از مبلغ قرارداد منعقد شده بوده و میزان آن بر اساس توافق طرفین تعیین گردیده و اعلام می شود.
۳- ضمانتنامه پیش پرداخت: بعد از انعقاد قرارداد بین کارفرما و پیمانکار یا در هر مرحله ای از انجام کار با توافق دو طرف، ممکن است به منظور تجهیز کارگاه یا تقویت بنیه مالی پیمانکار درصدی از مبلغ قرارداد به صورت پیش پرداخت (APG) از طرف کارفرما به پیمانکار در قبال ارائه ضمانتنامه پرداخت شود.
۴- ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان: معمولاً در قراردادهای ساخت یا پروژه ای، مبالغی به عنوان پرداخت های میانی انجام می شود.این پرداخت های میانی پیمانکار را قادر می سازد تا نقدینگی لازم را در طول مدت انجام عملیات پروژه در اختیار داشته باشد، از طرفی کارفرما، درصدی از این مبالغ پرداختی را که بین ۵ تا ۱۰ درصد است، با توجه به حجم پروژه نزد خود نگه می دارد که در نهایت پس از پایان پروژه و پس از اطمینان از حسن اجرای کار و انجام عملیات مربوطه، مبالغ مکسوره را بنفع پیمانکار آزاد کند مشروط به اینکه در مقابل، ضمانتنامه ای تحت عنوان ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان صادر شود.
۵- ضمانتنامه گمرکی : هنگامی متقاضی صدور ضمانتنامه، درخواست حضور در نمایشگاه بین المللی در کشوری دیگر را دارد همچنین در زمانی که برای پروژه نیاز به ورود تجهیزات خاص به طور موقت باشد، برای اینکه متقاضی ضمانتنامه حقوق گمرکی را پرداخت نکند، برای این نوع ضمانتنامه به نفع گمرک کشور میزبان در خواست می دهد. گمرک کشور مربوطه در صورتی که کالای مورد نظر در زمان مقرر از کشور خارج نشود و یا اینکه حقوق و عوارض گمرکی پرداخت نشود، می تواند ضمانتنامه مورد بحث را مورد مطالبه قرار دهد.
۶- ضمانتنامه تعهد پرداخت: یک ضمانتنامه برای پوشش موارد بسیاری از تعهدات پرداخت، صادر می شود. به عبارت دیگر دامنه صدور ضمانتنامه های پرداخت وسیع است. مثلاً در ارتباط با تضمین قرارداد فروش، قراردادهای اجاره، قرارداد های ساخت، وام، اوراق قرضه یا هر تعهد مالی دیگری می توان از ضمانتنامه تعهد پرداخت استفاده نمود. در سال های اخیر تقاضای صدور ضمانتنامه های تعهدات جهت جایگزینی با اعتباراسنادی بطور چشمگیری افزایش یافته است.
۷- سایر ضمانتنامه ها: ضمانتنامه های بانکی علاوه بر پوشش ریسک های مختلف که به آن ها اشاره شد، می تواند برای پوشش بسیاری دیگر از انواع خطرات که ممکن است در مبادلات تجاری و بین المللی به وجود آید، مورد استفاده قرار گیرد و طرفین را آسوده خاطر سازد. ضمانتنامه های قضایی که یکی از مهمترین انواع آن ها ضمانتنامه رفع توقیف کشتی است را می توان از این گروه برشمرد.
شرایط صدور ضمانت نامه بانکی چیست ؟
برای صدور ضمانتنامه های مختلف، بانکها وثایق متعددی بر اساس توان پرداخت متقاضی ضمانت نامه دریافت می کنند که معمولا یک یا ترکیبی از وثایق ذکر شده در ذیل می باشند از مشتری اخذ می شود: الف) وجه نقد یا طلا یا اسناد خزانه یا اوراق قرضه دولتی و اوراق ب) تضمین بانکها یا موسسات اعتباری غیربانکی معتبر خارجی ج) سفته با ضمانت قابل قبول بانک، اموال غیرمنقول، برگ وثیقه ی انبارهای عمومی مربوط به کالا د)سهام شرکت هایی که در بورس پذیرفته شده باشند ه)کشتی و هواپیما.
روش ابطال ضمانت نامه بانکی چیست ؟
- به موجب اعلام کتبی ذینفع ضمانت نامه مبنی بر ابطال و استرداد اصل مدارک ضمانت نامه
- واقع شدن (خاتمه اعتبار) اعم از وقوع رویداد یا فرارسیدن تاریخ سررسید ضمانت نامه
- هنگامی که در اثر صدور (اصلاحیه های کاهش وجه ضمانت نامه) وجه ضمانت نامه به صفر برسد.
- هنگامی که وجه ضمانت نامه در اثر پرداخت به صفر برسد.